Barszcz czerwony

Barszcz czerwony to tradycyjna polska zupa, której głównym składnikiem są buraki, nadające jej charakterystyczny, intensywnie czerwony kolor. Jest to potrawa popularna nie tylko w Polsce, ale także w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej, takich jak Ukraina, Rosja czy Litwa. Warto również podkreślić, że barszcz czerwony ma swoje korzenie w kuchni ludowej i przez wieki ewoluował, zyskując różne regionalne odmiany i sposoby podawania. Dziś jest symbolem polskiej gościnności i tradycji kulinarnych, szczególnie podczas Świąt Bożego Narodzenia.
Barszcz czerwony można podawać na różne sposoby. W wersji klarownej często serwowany jest jako przystawka, na przykład do pierogów, krokietów, uszek z grzybami lub pasztecików. Jest to popularne danie wigilijne, szczególnie w Polsce, gdzie zazwyczaj występuje w postnej wersji, bez dodatku mięsa.
Kluczowe dla smaku barszczu są odpowiednie przyprawy. Najczęściej używa się liści laurowych, ziela angielskiego, pieprzu, a także odrobiny czosnku. Czasami dodaje się też ocet lub sok z cytryny, aby zupa miała odpowiednią kwasowość. W niektórych regionach stosuje się również zakwas buraczany, który nadaje zupie bardziej intensywny, lekko kwaskowaty smak.
Barszcz czerwony ma wiele walorów zdrowotnych, głównie ze względu na buraki, które są jego podstawowym składnikiem:
Bogactwo składników odżywczych: Buraki są źródłem witamin i minerałów, takich jak witamina C, witaminy z grupy B (zwłaszcza kwas foliowy), potas, magnez, żelazo i mangan. Te składniki wspierają prawidłowe funkcjonowanie organizmu, wzmacniając układ odpornościowy, krwionośny i nerwowy.
Wspomaga układ krwionośny: Barszcz czerwony, dzięki burakom, jest bogaty w azotany, które przekształcają się w tlenek azotu w organizmie. Tlenek azotu poprawia krążenie krwi, wspomaga rozszerzanie naczyń krwionośnych i obniża ciśnienie tętnicze. To sprawia, że barszcz może być korzystny dla osób z nadciśnieniem i wspiera zdrowie serca.
Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne: Buraki zawierają związki takie jak betalainy, które działają jako silne przeciwutleniacze. Przeciwutleniacze neutralizują wolne rodniki, co pomaga w walce z procesami zapalnymi w organizmie oraz spowalnia procesy starzenia.
Poprawa trawienia: Barszcz czerwony może wspierać układ trawienny, zwłaszcza jeśli jest przygotowany na bazie zakwasu buraczanego. Zakwas działa probiotycznie, wspierając zdrową mikroflorę jelitową i poprawiając perystaltykę jelit. Dodatkowo błonnik zawarty w burakach wspomaga trawienie i może przeciwdziałać zaparciom.
Detoksykacja organizmu: Buraki wspierają proces oczyszczania organizmu, szczególnie poprzez wspomaganie funkcji wątroby. Związki zawarte w burakach pomagają w eliminacji toksyn, co może wspierać naturalne procesy detoksykacji.
Wspomaga zdrowie mózgu: Dzięki zawartości azotanów, buraki mogą poprawiać przepływ krwi do mózgu, co wspiera funkcje poznawcze, koncentrację i pamięć. Regularne spożywanie barszczu czerwonego może zatem przyczynić się do poprawy zdrowia mózgu i zmniejszyć ryzyko chorób neurodegeneracyjnych.
Niskokaloryczny, ale sycący: Barszcz czerwony jest lekkim, niskokalorycznym daniem, co czyni go idealnym wyborem dla osób dbających o linię. Mimo że zawiera mało kalorii, jest sycący i pełen wartości odżywczych, co pomaga w kontrolowaniu wagi.
Warto jednak pamiętać, że walory zdrowotne barszczu zależą od sposobu jego przygotowania. Wersje oparte na naturalnych składnikach, bez nadmiaru tłuszczu czy soli, będą bardziej korzystne dla zdrowia.

Składniki część 1:
  • 1 kilogram buraków
  • 4 ząbki czosnku
  • 2 ziarenka ziela angielskiego
  • 1 liść laurowy
  • 1 - 2 litrów przegotowanej schłodzonej wody
     
Składniki część 2:
  • 2 litry wywaru jarzynowego lub mięsnego (może być też sama woda)
  • 1 kilogram buraków ćwikłowych
  • 2 ząbki czosnku
  • 2 ziarenka ziela angielskiego
  • sól, pieprz
     
  • sok z jednej cytryny lub ocet
roter barszcz

krokiety

roter barszcz

Przygotowanie:

Część 1 (Przygotowanie zakwasu): Buraki obierz, umyj i pokrój w krążki o grubości około 0,5 cm. Ułóż buraki w naczyniu ceramicznym lub szklanym, dodaj czosnek, ziele angielskie, liść laurowy. Zalej wszystko przegotowaną, schłodzoną wodą – upewnij się, że buraki są całkowicie zanurzone. Przykryj naczynie i odstaw na 5 - 7 dni w temperaturze pokojowej, aby buraki się zakisiły. Po tym czasie zapach zakwasu powinien być przyjemny i kwaśny (nie może być stęchły).
Nie dodaję soli do zakwasu, można też dodać kromkę chleba razowego.

Część 2 (Przygotowanie barszczu): Buraki obierz, umyj i pokrój w krążki o grubości około 0,5 cm. Przełóż buraki do dużego garnka i dodaj czosnek, ziele angielskie oraz inne przyprawy. Zalej buraki wywarem jarzynowym lub wodą. Gdy buraki zaczną się gotować, dodaj sok z jednej cytryny (lub ocet), co pomoże zachować intensywny, ciemnoczerwony kolor.
Gotuj na małym ogniu przez około 1 godzinę. Po ugotowaniu i ostygnięciu barszczu, wyciągnij buraki, a do wywaru wlej 1/2 przygotowanego wcześniej zakwasu (z części 1) i dokładnie zamieszaj.
Dopraw barszcz do smaku solą, pieprzem, oraz jeśli potrzeba, dodatkową porcją soku z cytryny lub octu. Ważne: po dodaniu zakwasu nie gotuj barszczu, aby nie stracił koloru.

Barszcz jest doskonałym dodatkiem do pierogów, do krokietów (zdjęcie 2), do mięsa lub do kluseczek z grzybami.

Smacznego!